Hồ thủy lợi cạn nước
Đã hơn 1 tuần qua, hồ thủy lợi Tà Kang (xã Diên Bình, H.Đăk Tô, Kon Tum) cạn trơ đáy. Hồ nước rộng hàng chục ngàn mét vuông chỉ còn lại 2 vũng nước nhỏ. Hằng ngày, người dân các thôn 1, thôn 4 và thôn 5 phải thay phiên nhau bơm nước tưới cà phê.
Anh Đồng Văn Tươi (ngụ xã Diên Bình) cho biết: “Nhà tôi có 3 ha cà phê, đang tưới lần 2 được khoảng 2,5 ha thì hết nước. Nguy cơ mất trắng với 5 sào chưa tưới là rõ. Diện tích còn lại khả năng sẽ mất năng suất nhiều”. Theo anh Tươi, cách đây 4 năm, hồ Tà Kang này cũng bị khô hạn, người dân đã chung tiền vét lòng hồ để trữ nước. Vừa qua, hồ lại hết nước, bà con đã kiến nghị nhiều lần với chính quyền địa phương, nhưng đến nay công trình vẫn không được đầu tư sửa chữa, nâng cấp.
Tương tự tại hồ thủy lợi A2 (xã Đăk Mar, H.Đăk Hà, Kon Tum) nhiều ngày qua do nhu cầu tưới tiêu của người dân, mực nước hồ đã rút xuống hơn 1 nửa. Vì đang vào mùa khô, nên mỗi ngày có hàng chục hộ dân đưa máy bơm ra hút nước ở hồ để tưới cà phê. Mực nước hồ đang giảm dần khiến người dân khá lo lắng.
Mới chớm mùa khô nhưng hồ thủy lợi Tà Kang (xã Diên Bình, H.Đăk Tô) đã cạn rộc
Bà Nguyễn Thị Ngọc Thoa (thôn 4, xã Đăk Mar) cho biết gia đình bà đang trồng và chăm sóc 1 ha cà phê. Mặc dù vườn nằm bên cạnh hồ A2 nhưng nhiều năm qua gia đình bà vẫn thiếu nước tưới tiêu.
“Mùa khô năm nào hồ này cũng thiếu nước tưới, cứ nắng lên tưới vài buổi là khô thôi. Mùa khô năm ngoái vườn cà phê của gia đình tôi cũng thiếu nước tưới nên c h ế t mất chục cây. Mong rằng các cấp ngành có phương án nạo vét, sửa chữa để đảm bảo tưới tiêu cho người dân”, bà Thoa nói.
Nguy cơ hạn trên diện rộng
Theo Công ty TNHH MTV khai thác công trình thủy lợi Kon Tum tính đến thời điểm hiện tại có 5 công trình, hồ chứa thủy lợi đang có nguy cơ thiếu nước tưới gồm hồ chứa Tân Điền, hồ chứa Cà Tiên, đập thủy lợi Kon Trang Kla, trạm bơm Tà Rộp và trạm bơm Tà Wắc.
Dự báo nếu nắng nóng tiếp tục kéo dài đến tháng 5.2025, nhiều hồ đập sẽ cạn nước, diện tích cây trồng dự kiến có khả năng xảy ra khô hạn, thiếu nước khoảng 1.827 ha, nhất là ở khu vực địa bàn TP.Kon Tum, Đăk Hà, Sa Thầy, Ngọc Hồi, Đăk Glei, Kon Rẫy, Đăk Tô… Riêng H.Ia H’Drai có khả năng xảy ra khô hạn, thiếu nước; nguy cơ cao ở các vùng không chủ động được nguồn nước thuộc các xã Ia Dom, Ia Đal, Ia Tơi.
Ông Nguyễn Văn Dẫn, Phó giám đốc Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Kon Tum, cho biết đơn vị đang triển khai các biện pháp chống hạn cho cây trồng tại các khu vực hồ đập thiếu nước.
Nhiều kênh dẫn nước hiện đã cạn khô
“Mới đầu tháng 3 nhưng tình hình đã khá khốc liệt, hạn đến sớm hơn năm trước. Nguyên nhân chủ yếu là do mùa mưa năm 2024 kết thúc sớm. Nếu đến hết tháng 3 không còn mưa bổ sung thì sẽ xảy ra hạn hán trên diện rộng”, ông Dẫn nói.
Theo Chi cục Thủy lợi và Tài nguyên nước, Sở NN-MT Kon Tum hiện có khoảng 380 ha lúa, cây công nghiệp, rau màu bị thiếu nước do các hồ, đập, trạm bơm không đảm bảo cấp nước đến cuối vụ. Trong đó, có khoảng 29 ha lúa nằm trong khu tưới hồ Tân Điền; 150 ha lúa thuộc khu tưới hồ Cà Tiên; hơn 92 ha hoa màu thuộc trạm bơm Tà Wắc; hơn 100 ha hoa màu thuộc trạm bơm Tà Rộp.
Theo Đài khí tượng thủy văn tỉnh Kon Tum, thời tiết nắng nóng xuất hiện trong tháng 3 ở khu vực phía tây và phía nam tỉnh Kon Tum. Nắng nóng có xu hướng mở rộng trong tháng 4 và kéo dài đến tháng 5.
Trước tình hình trên, Sở NN-MT đã có văn bản đề nghị UBND các huyện, TP và các đơn vị theo dõi mực nước các hồ chứa để chủ động điều tiết nước hợp lý. Tận dụng tối đa nguồn nước của các khe suối, ao, hồ, chọn nơi đặt máy bơm để tưới bổ sung cho những khu vực có thể chống hạn. Hoặc dùng các biện pháp đắp đập tạm ngăn suối, dùng máy bơm bơm nước để tưới.
