[Tin Kon Tum] – Đó là cách làm đẹp cực kỳ ấn tượng của những người phụ nữ dân tộc B’râu, làng Đăk Mế, xã Bờ Y, huyện Ngọc Hồi, tỉnh Kon Tum.
Vào những năm của thế kỷ 20 đổ về trước, những người B’râu ở xã Bờ Y đã chọn cho mình một cách làm đẹp rất khác thường. Bất kì một thiếu nữ nào sắp về nhà chồng, việc đầu tiên họ làm là lấy gai nhọn xâu lỗ vào vành tai, rồi dần dần nong cho chiếc lỗ lai này rộng ra, càng to càng tốt.
Thứ họ đeo vào vành tai không phải là những bông hoa tai làm bằng vàng, bạc, kim loại lóng lánh mà đó là đầu cái ngà của những con voi trưởng thành, được làng bắt được và cưa phần đầu để đeo vào tai.
Đầu ngà voi đã bị đem bán lấy tiền uống rượu, thay vào đó là những ống nứa.
Làm đẹp xong cho đôi tai của mình, họ bắt đầu lấy đá mài cho ngắn hai hàm răng. Việc làm này rất quan trọng với cả người con trai và con gái trong mỗi gia đình, bởi nó thể hiện “đỉnh cao” của sự hiếu thảo giữa con cái với cha mẹ. Sau khi bộ răng được cưa xong, người đó đã chứng tỏ được mình không phải là người ăn tham, ăn có chừng mực chứ không ăn hết phần của cha mẹ.
Ngoài ra, hàm răng bị cưa ngắn còn thể hiện rằng chủ nhân của nó đã đến tuổi phải làm tất cả những công việc của một người B’râu: từ lên rẫy làm lúa, trồng mì đến vào rừng săn voi về kéo gỗ.
Người B’râu còn có một cách làm đẹp khác là xăm những hình thù kì lạ lên xung quanh mặt, tùy theo ý thích của mình. Đó có thể đơn giản chỉ là những dấu cộng, hoặc những đường thẳng song song nhau…
Những hình xăm này không chỉ có ý nghĩa làm đẹp cho mỗi cô gái, chàng trai trong làng mà còn là biểu tượng của sự giàu có, phồn vinh. Chính vì vậy, chỉ những người giàu trong làng mới được xăm vẽ mặt; người nghèo không được phép xăm.
Những hình xăm trên mặt bà Nang đã mờ
Hiện nay, những luật tục thú vị này của người B’râu đã bị mai một. Trong làng Đăk Mế chỉ còn hơn 10 người già trên 80 tuổi có những vành tai khoét lỗ có đường kính rộng chừng 10 cm. Những chiếc đầu ngà voi vốn dành làm trang sức đã bị họ đem bán lấy vài chục nghìn… mua rượu uống. Thay thế vào đó là những ống nứa được cắt khúc, hoặc những nắp chai nhựa bỏ vừa lỗ tai.
Trong làng cũng chỉ còn duy nhất 2 người phụ nữ từng sống trong gia đình giàu có xưa, được xăm mặt. Đó là bà Nàng Nang (88 tuổi) và bà Y bù (101 tuổi).
Cụ Y Bù tuy đã hơn 100 tuổi nhưng những hình xăm còn rất rõ trên khuôn mặt
Bà Nang tâm sự: “Mình và chồng mình xăm mặt từ khi mới lấy nhau. Mình xăm cho đẹp, thích gì xăm đó thôi. Chồng mình mất gần chục năm nay rồi”.
Thiên Thư
